Historia cebuli

The cebula jest rośliną dwuletnią z rodzaju Allium z rodziny Alliaceae. Ma korzenie wiązkowe. Łodyga, skrócona i przekształcona w tarczę, jest spłaszczona i stożkowata. Liście są cylindryczne i puste, najszersze u nasady, stopniowo zwężające się ku górze, krótsze niż szypułka kwiatowa, o średnicy przekraczającej 0,5 cm. Pochwy liściowe są grube i łuskowate, gęsto pokrywające skróconą łodygę, tworzące cebulę. Cebula występuje w różnych kolorach, takich jak purpurowo-czerwony, różowy, miedziano-żółty, jasnożółty lub biały. Okres kwitnienia i owocowania trwa od maja do lipca. Już w III wieku naszej ery, po otwarciu Szlaku Jedwabnego w okresie dynastii Han Zachodniej, została stopniowo wprowadzona do Chin. Ponieważ była egzotyczną rośliną, nazwano ją 'cebula'.

Pochodząc pierwotnie z zachodniej Azji, cebule są uprawiane na całym obszarze Chin i dostępne przez cały rok. Uprawa cebuli sięga czasów starożytnej Egipcjan, a później zostały one wprowadzone do różnych regionów przez hiszpańskich kolonistów. Jednak głównie są uprawiane w klimacie umiarkowanym, takim jak Włochy, Meksyk, Hiszpania i Stany Zjednoczone. Cebule są odporne na suszę, dobrze rosną w wilgotnych warunkach i wymagają żyznej ziemi. Nie znoszą wysokich temperatur, silnego słońca, sucha powietrza ani ubogiej gleby. Są znane swoją doskonałą jakością i wysokim plonem oraz są szeroko rozmnażane za pomocą nasion. Dzięki łatwemu przechowywaniu i możliwości przesadzania, cebule są idealnym wyborem na domowe ogródki warzywne.

Cebula za granicą znana jest jako królowa warzyw, ceniona za swoje wysokie wartości odżywcze. Może być wykorzystywana jako przyprawa, a cebulki perłowe często dodaje się do koktajli lub wykorzystuje jako wzmacniacze smaku. Unikalny ostro pachnący aromat cebuli, taki jak diasetylo, pobudza metabolizm. Spożywanie cebuli może zwiększać poziom energii i łagodzić zmęczenie. Może jednak powodować dyskomfort żołądkowo-jelitowy. Bogata w składniki odżywcze, cebula ma ostrawy smak dzięki obecności substancji lotnych. Współczesna medycyna wykazała, że cebula posiada właściwości zapobiegające chorobom, pobudza apetyt oraz wykazuje silne działanie bakteriobójcze, obniża ciśnienie krwi i zapobiega miażdżycy. Jest również korzystna w leczeniu niedoboru witaminy C. W tradycyjnej chińskiej medycynie uznaje się, że cebula działa na organizm ochładzająco, rozkurcza pluc i oczyszcza z toksyn, a także eliminuje pasożyty.

Cebula wywodzi się z Azji Środkowej lub Zachodniej i jest obecnie dostępna w wielu odmianach, a także stosowana w kuchni na całym świecie. Rzeźby kamienne z czasów starożytnego Egiptu, datowane na X wiek p.n.e., przedstawiają zbieranie cebuli, która później rozprzestrzeniła się w regionie Morza Śródziemnego. Podczas dynastii Han na Zachodzie, Zhang Qian udał się do Regionów Zachodnich i przywiózł wiele gatunków roślin, w tym cebulę. Zapisy te pokazują, że już wtedy uprawiano cebulę w Regionach Zachodnich. Po epoce Wielkich Odkryć cebula rozprzestrzeniła się z Europy na resztę świata. W XVI wieku została wprowadzona do Ameryki Północnej, a w XVII wieku dotarła do Japonii. W XVIII wieku w dziele "Lingnan Zaji" zapisano, że cebula została przywieziona do Makau przez Europejczyków i była uprawiana na terenie prowincji Kwantung. Stamtąd zaczęła się szerzyć wewnętrznie na inne rejony Chin.

Cebula jest warzywem o dużej wartości, uprawianym na całym świecie. Obecnie głównymi krajami producentami cebuli są Chiny, Indie, Egipt, Stany Zjednoczone, Rosja, Holandia, Hiszpania, Wielka Brytania, Niemcy, Polska i Meksyk. Spośród nich Chiny są największym producentem cebuli na świecie, odpowiadając za około jedną trzecią światowej produkcji. W Chinach cebula występuje głównie w regionach północno-wschodnich, północnych i północno-zachodnich, a prowincjami o największej produkcji są Szantung, Hebei oraz Mongolia Wewnętrzna.