این
پیاز یک گیاه دو ساله است که به جنس پیاز در خانواده پیازیان تعلق دارد. ریشههای آن الیافی هستند. ساقه به صورت دیسکی کوتاه شده و مسطح و مخروطی است. برگها استوانهای و توخالی هستند که گستردهترین قسمت آن در قاعده است و به طور تدریجی به سمت بالا باریک میشوند، از ساقه گلدهنده کوتاهتر هستند و قطر آنها بیش از 0.5 سانتیمتر است. پوششهای برگی ضخیم و شبهپولکی بوده، ساقه کوتاه را بهطور چگال پوشانده و مغز را تشکیل میدهند. پیاز رنگهای مختلفی دارد که شامل ارغوانی-قرمز، صورتی، مسی-زرد، زرد کمرنگ یا سفید است. دوره گلدهی و میوهدهی از ماه می تا ماه جولای است. از قرن سوم میلادی، پس از افتتاح راه ابریشم در دوره هان غربی، به تدریج به چین معرفی شد. چون گیاهی خارجی بود، به نام «پیاز» نامیده شد.
پیاز از مناطق غرب آسیا سرچشمه گرفته است و در سراسر چین کشت میشود و در تمام فصول سال موجود است. کشت پیاز به مصر باستان برمیگردد و بعداً توسط مستعمرهنشینان اسپانیایی به مناطق مختلف دیگر معرفی شد. با این حال، این گیاه عمدتاً در مناطق معتدلی مانند ایتالیا، مکزیک، اسپانیا و ایالات متحده آمریکا کشت میشود. پیاز مقاوم در برابر خشکسالی است، در شرایط مرطوب رشد میکند و نیازمند خاک حاصلخیز است. این گیاه تحمل بالای دما، نور خورشید شدید، خشکی یا خاک فقیر را ندارد. پیاز به دلیل کیفیت عالی و عملکرد بالایش شناخته شده است و به طور گسترده از طریق بذر گسترش مییابد. به دلیل سهولت در نگهداری و قابلیت کاشت مجدد، پیاز برای باغهای سبزی خانگی ایدهآل است.
پیازها در خارج از کشور به عنوان ملکه سبزیها شناخته میشوند و به دلیل ارزش غذایی بالایشان معروف هستند. آنها میتوانند به عنوان یک ادویه مورد استفاده قرار گیرند و پیازهای کوچک معمولاً به نوشیدنیها اضافه میشوند یا به عنوان تقویتکننده طعم استفاده میشوند. بوی تند منحصر به فرد پیاز، مانند دیاستیل، متابولیسم را تسریع میکند. مصرف پیاز باعث افزایش انرژی و کاهش خستگی میشود. با این حال، ممکن است باعث ناراحتیهای گوارشی شوند. پیازها از لحاظ مواد مغذی غنی هستند و به دلیل وجود مواد فرار، طعم تندی دارند. پزشکی مدرن نشان داده است که پیاز دارای خواص پیشگیریکننده از بیماریها، افزایش اشتها، خاصیت ضد باکتریایی قوی، کاهش فشار خون و اثرات ضد آترواسکلروزی است. همچنین مفید بودن آن برای درمان کمبود ویتامین ث نیز شناخته شده است. در طب سنتی چین، پیاز دارای اثراتی چون خنک کردن بدن، حل خلط، سمزدایی و کشتن انگلها برشمرده شده است.
پیاز در اصل از آسیای مرکزی یا غربی سرچشمه گرفته و امروزه به صورت گستردهای در انواع مختلف در سراسر جهان مورد استفاده قرار میگیرد. حکاکیهای سنگی مصر باستان که به قرن دهم قبل از میلاد برمیگردد، برداشت پیاز را نشان میدهند که بعداً به منطقه مدیترانه گسترش یافت. در دوره هان غربی، ژانگ چیان به مناطق غربی سفر کرد و بسیاری از گونهها از جمله پیاز را به چین آورد. منابع تاریخی نشان میدهند که در آن زمان پیاز در مناطق غربی کشت میشد. پس از عصر کشف، پیاز از اروپا به سایر نقاط جهان گسترش یافت. در قرن شانزدهم میلادی به آمریکای شمالی معرفی شد. در قرن هفدهم به ژاپن رسید. در قرن هجدهم، کتاب «لینگنان زاجی» ثبت کرده بود که پیاز توسط اروپاییهای سفیدپوست به ماکائو آورده شد و در منطقه گوانگدونگ کشت گردید. از آنجا شروع به گسترش درونی در سراسر چین کرد.
پیاز یک سبزی بسیار ارزشمند است که در سراسر جهان کشت میشود. در حال حاضر، کشورهای اصلی تولیدکننده پیاز شامل چین، هند، مصر، ایالات متحده آمریکا، روسیه، هلند، اسپانیا، بریتانیا، آلمان، لهستان و مکزیک هستند. میان این کشورها، چین بزرگترین تولیدکننده پیاز در جهان است و حدود یک سوم تولید جهانی را به خود اختصاص داده است. در چین، پیاز عمدتاً در مناطق شمال شرقی، شمالی و شمال غربی یافت میشود و مناطق اصلی تولیدکننده شامل شاندونگ، خه بی و منچوری داخلی هستند.